Oruç, İslam dininde önemli ibadetlerden biridir ve belirli kurallar çerçevesinde tutulur. Oruç sırasında vücuda dışarıdan bir şey almak veya bilinçli şekilde çıkarılan bazı unsurlar, orucun geçerliliğini etkileyebilir. Kusmak, orucu bozan veya bozmayan durumlara göre farklılık gösterir. Bu yazımızda, zorla kusmanın oruca etkisini ve İslam alimlerinin bu konudaki görüşlerini inceleyeceğiz.
Zorla Kusmak Orucu Bozar mı?
Oruçlu bir kişinin istemeden kusması, orucu bozmazken; bilinçli olarak kusması farklı hükümlere tabidir. Hanefi mezhebine göre, eğer bir kişi kendi isteğiyle zorla kusarsa ve kusmuk ağız dolusu olursa, bu durumda oruç bozulur ve kaza edilmesi gerekir. Ancak kusmuk ağız dolusu değilse ya da kişi kusmayı istemeden yaşamışsa, oruç bozulmaz. Şafii mezhebinde ise, zorla kusmak orucu bozar ve kaza gerektirir, ağız dolusu olup olmaması fark etmez. Maliki ve Hanbeli mezheplerinde ise yalnızca kusmuk geri yutulursa orucun bozulacağı kabul edilir.
Mezheplere Göre Zorla Kusmanın Hükmü
Zorla kusmanın oruca etkisi, mezhepler arasında farklı yorumlara sahiptir. İslam fıkhında bu konuda dört büyük mezhebin görüşlerini ele alalım.
Hanefi Mezhebine Göre
Hanefi mezhebine göre, eğer bir kişi kendi isteğiyle kusarsa ve kusmuk ağız dolusu olursa, orucu bozulur ve kaza gerekir. Ancak kusmuk ağız dolusu değilse ya da istemeden kusulmuşsa, oruç bozulmaz. Zorla kusulan şey geri yutulursa, oruç kesin olarak bozulur ve hem kaza hem de kefaret gerekir.
Şafii Mezhebine Göre
Şafii mezhebinde, zorla kusmak orucu bozar ve ağız dolusu olup olmamasına bakılmaksızın kaza gerektirir. Şafii fıkhına göre, mideyi boşaltmak orucun temel şartlarından biri olduğundan, kusma bilinçli yapıldığında orucu bozan bir fiil olarak değerlendirilir.
Maliki Mezhebine Göre
Maliki mezhebinde, zorla kusmak tek başına orucu bozmaz. Ancak kişi, kusmuk ağza geldikten sonra bilinçli olarak yutarsa, bu durumda oruç bozulur. Eğer kusmuk yutulmazsa, oruç geçerliliğini korur ve kaza gerekmez.
Hanbeli Mezhebine Göre
Hanbeli mezhebinde de Maliki mezhebine benzer bir görüş vardır. Zorla kusma orucu bozmaz, ancak kusmuk bilinçli olarak tekrar yutulursa, oruç geçersiz olur ve kaza edilmesi gerekir.
Sıkça Sorulan Sorular
Zorla kusmanın oruca etkisiyle ilgili merak edilen sorular ve cevapları aşağıda verilmiştir.
Zorla kusmak orucu bozar mı?
Eğer kusma bilinçli olarak gerçekleştirilmiş ve kusmuk ağız dolusuysa, Hanefi ve Şafii mezheplerine göre oruç bozulur ve kaza edilmelidir. Ancak, kusmuk geri yutulmazsa Maliki ve Hanbeli mezheplerine göre oruç geçerliliğini korur.
İstemeden kusmak orucu bozar mı?
Hayır, istemeden kusmak orucu bozmaz. Tüm mezheplerde bu durum aynı şekilde kabul edilmiştir.
Kusmuk geri yutulursa ne olur?
Kusmuk ağıza geldikten sonra bilinçli olarak yutulursa, oruç bozulur ve kaza gerekir. Hanefi mezhebinde ise bu durumda hem kaza hem de kefaret gerekebilir.
Ağız dolusu kusmak ile az kusmak arasında fark var mı?
Hanefi mezhebine göre ağız dolusu kusmak orucu bozar, ancak az miktarda kusmak orucu bozmaz. Şafii mezhebinde ise miktara bakılmaksızın zorla kusmak orucu bozar.
Zorla kusup su içmek gerekir mi?
Hayır, zorla kusan bir kişi su içmek zorunda değildir. Ancak ağız iyice çalkalanmalı ve kusmuk kalıntılarının yutulmamasına dikkat edilmelidir.
Hasta olduğu için kusan biri orucuna devam edebilir mi?
Evet, hasta olduğu için kusan biri orucuna devam edebilir. Ancak rahatsızlığı nedeniyle kusmaya devam ederse, orucunu bozabilir ve daha sonra kaza etmesi gerekebilir.
