Oruç tutarken istem dışı kusma durumu birçok kişinin aklına orucun bozulup bozulmadığı sorusunu getirmektedir. Özellikle ağız dolusu kusmanın oruca etkisi, İslam alimleri tarafından farklı açılardan ele alınmış bir konudur. Bu yazımızda ağız dolusu kusmanın oruca etkisini, hangi durumlarda orucu bozup bozmayacağını ve bu konuda dikkat edilmesi gereken hususları ele alacağız.
Ağız Dolusu Kusmak Orucu Bozar mı?
Ağız dolusu kusmak, orucun geçerliliği açısından önemli bir konudur. İslam alimleri, orucu bozup bozmama durumunu kusmanın sebebine ve miktarına göre değerlendirmektedir. Eğer kusma istem dışı gerçekleşmişse orucu bozmaz ancak bilinçli olarak kusulmuşsa oruç bozulur.
Kusmanın Oruca Etkisi Nasıl Değerlendirilir?
Kusmanın oruca etkisi, niyet ve istem dışı olup olmaması açısından incelenmelidir. Fıkıh alimleri, kusma durumunu üç temel şekilde ele alır.
İstemsiz Kusma
Eğer kişi istemsiz şekilde kusmuşsa, yani midesi kendiliğinden bulanmış ve kusmuşsa orucu bozulmaz. Çünkü bu durumda kişinin iradesi dışında gelişen bir olay söz konusudur.
Bilerek Kusma
Kişi kendi isteğiyle, parmağını boğazına sokarak veya farklı bir yöntemle bilerek kusarsa, bu durum orucu bozar. Çünkü oruçlu kişi, mide içeriğini kasten dışarı çıkarmış olur ve bu fiil orucun geçersiz sayılmasına neden olur.
Ağız Dolusu Kusmak
Ağız dolusu kusma, kusmuğun ağızdan taşarak dışarı çıkması anlamına gelir. Eğer bu kusma istem dışı gerçekleşmişse orucu bozmaz ancak kişi bilerek ve zorlayarak ağız dolusu kusarsa orucu geçersiz olur.
Kusmuğun Yeniden Yutulması Orucu Bozar mı?
Eğer bir kişi kusmuğunu yanlışlıkla tekrar yutarsa, bu durum orucu bozmaz. Ancak bilerek ve isteyerek kusmuğunu yutarsa, bu orucu bozan bir durum olarak kabul edilir. Bu nedenle kusan bir kişi, ağzını iyice çalkalayıp temizlemelidir.
Kusma Sonrası Oruca Devam Edilebilir mi?
Eğer istem dışı kusma gerçekleşmişse, kişi ağzını temizleyip orucuna devam edebilir. Ancak bilerek kusan bir kişi için durum farklıdır. Kasten kusan birinin orucu bozulduğundan dolayı, o günü kaza etmesi gerekmektedir.
Kusmanın Oruca Etkisi Konusunda Farklı Görüşler
İslam alimleri, kusmanın orucu bozup bozmadığı konusunda bazı farklı yorumlar getirmiştir. Hanefi mezhebine göre ağız dolusu kusma bilerek yapılırsa orucu bozar, istem dışı gerçekleşirse orucu etkilemez. Şafii ve Maliki mezheplerinde de benzer görüşler bulunmaktadır. Bu nedenle mezhep farklarına göre kişinin kendi inancına uygun bir yol izlemesi önerilir.
Sıkça Sorulan Sorular
Ağız dolusu kusmak ve oruca etkileri hakkında sıkça sorulan sorular şu şekildedir.
Ağız dolusu kusma orucu bozar mı?
Eğer kusma istem dışı gerçekleşmişse orucu bozmaz. Ancak kişi bilerek ve zorlayarak kusarsa, bu orucu bozar ve kaza edilmesi gerekir.
Bilerek kusan bir kişi orucuna devam edebilir mi?
Bilerek kusan bir kişinin orucu bozulur ve o günü kaza etmesi gerekir. Çünkü mide içeriğini bilinçli şekilde dışarı çıkarmak, orucu geçersiz kılan durumlardan biridir.
Kusmuk yanlışlıkla yutulursa oruç bozulur mu?
Eğer kişi kusmuğunu istemeden yutarsa, orucu bozulmaz. Ancak bilerek ve isteyerek tekrar yutarsa, bu durumda oruç geçersiz olur.
Kusma sonrası ağız çalkalamak gerekir mi?
Evet, kusma sonrası ağız iyice çalkalanmalı ve temizlenmelidir. Çünkü ağızda kalan kusmuk kalıntıları yanlışlıkla yutulabilir ve bu orucu riske atabilir.
Oruçluyken mide bulantısı yaşamak orucu bozar mı?
Mide bulantısı yaşamak orucu bozmaz. Ancak kişi bulantı sonucu istemsiz şekilde kusarsa, orucu yine geçerli sayılır ve oruca devam edebilir.
Mezheplere göre kusmanın orucu bozması farklılık gösterir mi?
Evet, Hanefi, Şafii ve Maliki mezheplerinde kusmanın oruca etkisi konusunda küçük farklılıklar olabilir. Ancak genel olarak bilerek kusmanın orucu bozduğu, istem dışı kusmanın ise orucu etkilemediği görüşü hâkimdir.
Oruç tutarken kusma sık yaşanıyorsa ne yapılmalıdır?
Eğer bir kişi oruçluyken sık sık kusuyorsa ve bu durum sağlık sorunlarından kaynaklanıyorsa, bir doktora danışması önerilir. Gerektiğinde oruç yerine fidye verilmesi de bir seçenek olabilir.
