Türkiye’de yargı sistemi, mahkemeler arasında belirli bir hiyerarşiye sahiptir. İlk derece mahkemeleri, istinaf mahkemeleri ve temyiz makamı olan Yargıtay, verilen kararların hukuka uygunluğunu denetler. Ancak, birçok kişi hakimin verdiği kararın Yargıtay tarafından bozulup bozulamayacağını merak etmektedir. Bu yazımızda, Yargıtay’ın görev ve yetkilerini, hangi durumlarda bir kararı bozabileceğini ve temyiz sürecinin nasıl işlediğini detaylı bir şekilde ele alacağız.
Hakimin Verdiği Kararı Yargıtay Bozar mı?
Evet, Yargıtay belirli durumlarda hakimin verdiği kararı bozabilir. Ancak, Yargıtay doğrudan bir mahkeme kararı üzerinde hüküm vermez; yalnızca hukuki denetim yapar. İlk derece mahkemelerinin kararları öncelikle istinaf incelemesine tabi tutulur. Eğer bu süreçten sonra temyiz yolu açıksa, dosya Yargıtay’a gönderilir. Yargıtay, dosya üzerinden inceleme yaparak hukuka aykırılık olup olmadığını değerlendirir. Eğer hukuka aykırılık tespit ederse, kararı bozarak ilgili mahkemeye geri gönderir.
Yargıtay Hangi Durumlarda Kararı Bozabilir?
Yargıtay, yalnızca belirli hukuki gerekçelerle kararları bozabilir. Bu durumlar genellikle usul hataları, maddi hatalar ve hukukun yanlış uygulanması ile ilgilidir.
Usul Hataları
Mahkemelerin yargılama sürecinde uyulması gereken belirli usul kuralları vardır. Eğer bir mahkeme bu kurallara aykırı bir şekilde karar verirse, Yargıtay bunu bozabilir. Örneğin, tarafların savunma haklarının ihlal edilmesi veya usule uygun delillerin dikkate alınmaması gibi durumlar, usul hataları arasında sayılır.
Maddi Hatalar
Mahkeme, delilleri yanlış değerlendirmiş veya maddi bir hata yapmış olabilir. Örneğin, bir tanığın ifadesinin yanlış yorumlanması veya delil yetersizliği nedeniyle hatalı bir sonuca varılması durumunda Yargıtay, bu tür kararları bozabilir.
Hukukun Yanlış Uygulanması
Hakim, mevcut yasaları yanlış yorumlamış veya uygulamışsa, Yargıtay bu hatayı düzeltebilir. Örneğin, yanlış bir kanun maddesine dayanılarak hüküm verilmesi ya da içtihatlara aykırı bir karar alınması gibi durumlar, hukukun yanlış uygulanması kapsamına girer.
Yargıtay Kararı Bozduğunda Ne Olur?
Yargıtay, bir kararı bozduğunda dosya ilgili mahkemeye geri gönderilir ve mahkeme yeniden yargılama yapar.
Bozma Kararından Sonra Tekrar Yargılama
Yargıtay, mahkemenin kararını bozduğunda, yerel mahkeme kararını gözden geçirerek yeni bir yargılama yapar. Bu süreçte mahkeme, Yargıtay’ın belirttiği eksiklikleri gidererek yeni bir karar verir.
Mahkeme Direnirse Ne Olur?
Eğer yerel mahkeme, Yargıtay’ın bozma kararına uymaz ve aynı kararı vermekte ısrar ederse, dosya Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’na veya Ceza Genel Kurulu’na gider. Bu kurul, nihai olarak karar verir ve mahkemeler bu karara uymak zorundadır.
Sıkça Sorulan Sorular
Hakimin verdiği kararların Yargıtay tarafından bozulmasıyla ilgili en çok merak edilen soruların cevaplarını aşağıda bulabilirsiniz.
Yargıtay Her Kararı Bozabilir mi?
Hayır, Yargıtay yalnızca temyiz edilebilir kararları inceler ve hukuka aykırılık tespit ederse bozma kararı verir. Hukuka uygun kararlar olduğu gibi onaylanabilir.
Hangi Kararlar Yargıtay’a Götürülebilir?
Genellikle belirli parasal sınırların üzerindeki hukuk davaları ile ağır cezalar ve belirli suçlarla ilgili ceza davaları Yargıtay’a temyiz edilebilir. Ancak, istinaf mahkemesinde kesinleşen bazı kararlar doğrudan temyize götürülemez.
Yargıtay’ın Bozma Kararı Kesin Midir?
Yargıtay bir kararı bozduğunda, yerel mahkeme bu karara uymazsa dosya Yargıtay Genel Kurulu’na gider. Genel Kurul’un verdiği karar ise kesin niteliktedir.
Yargıtay Kararı Bozarsa Ne Kadar Sürede Yeni Karar Verilir?
Bu süre, mahkemenin iş yüküne ve davanın karmaşıklığına bağlı olarak değişebilir. Genellikle birkaç ay ile birkaç yıl arasında sürebilir.
Yargıtay Kararı Bozduğunda Mahkeme Aynı Kararı Verebilir mi?
Evet, ancak mahkeme aynı kararı verirse ve Yargıtay tekrar bozma kararı alırsa, dosya Yargıtay Genel Kurulu’na gider ve buradan çıkan karar bağlayıcı olur.
